De zin en onzin van KPI's
De zin en onzin van KPI's

KPI’s, je hoort en ziet ze tegenwoordig overal! Maar wat zijn het, en wat heb je eraan? En, hoe kun je ze op de juiste manier inzetten? Je leest er meer over in deze blog.
Wat is een KPI?
KPI staat voor Kritische Prestatie Indicator.
Wikepedia: “Je spreekt van een KPI wanneer het belangrijk, dus 'key' is voor de organisatie. Daarnaast dient het geassocieerd te worden met 'performance', dus de prestaties binnen het bedrijf. Daarnaast indicieert 'indicator' het succes en voortgang van een project.”
KPI’s zijn dus eigenlijk de meetmethodes die de managementdoelstellingen kunnen kwantificeren. Daarom is het belangrijk om je doelstellingen op de juiste manier te formuleren, namelijk “SMART”:
· Specifiek; Is de doelstelling eenduidig?
· Meetbaar; Onder welke (meetbare/observeerbare) voorwaarden of vorm is het doel bereikt?
· Acceptabel; Is deze acceptabel genoeg voor de doelgroep en/of management?
· Realistisch; Is het doel haalbaar?
· Tijdgebonden; Wanneer (in de tijd) moet het doel bereikt zijn?
Waarom hebben KPI’s zin?
- KPI’s geven informatie over de ontwikkeling van de organisatie en de voortgang van de doelstellingen en helpen zo om processen en organisaties te verbeteren
- KPI’s zorgen ervoor dat de focus blijft liggen op de meest relevante informatie voor de organisatie
- KPI’s zorgen ervoor dat de doelen van de organisatie en de behaalde prestaties zichtbaar zijn voor de gehele organisatie en zo de mensen betrokken en gemotiveerd blijven om de doelstellingen te behalen
Hoe maak je van KPI’s onzin?
- Door de verkeerde KPI’s op te stellen. Je moet erop kunnen sturen. Als je er geen invloed op kunt uitoefenen, dan heeft het ook geen nut om het als een KPI te definiëren
- Door in hokjes te denken. Taakgerichte KPI’s die het niet bijdragen een de missie van het bedrijf en die samenwerking tussen afdelingen en mensen tegenhouden, kunnen een gevaar voor de organisatie vormen.
- Door zóveel KPI’s op te stellen dat het overzicht verloren gaat en de hoofd- en bijzaken niet meer te onderscheiden zijn
Het opstellen van KPI’s
Om de KPI’s voor jouw organisatie op de juiste manier op te stellen, en te zorgen dat deze uiteindelijk ook echt goed gebruikt kunnen worden, is het zinvol om een aantal aandachtspunten in gedachten te houden.
1. Werk vanuit de missie en visie van de organisatie. Waarom doet men wat men doet, met welke reden is het bedrijf ooit gestart, wat is het ultieme doel dat men wil bereiken? Wie zijn de klanten en hoe maak je hen tevreden?
2. Aan de hand daarvan kunnen de organisatiedoelstellingen worden bepaald. Uiteindelijk zal iedere afdelingen binnen de organisatie moeten bedragen aan het succes van de hele organisatie. Het is dus belangrijk om dat op deze manier te benaderen, omdat men anders teveel in hokjes gaat denken en afdelingen ieder voor zich gaan optimaliseren, terwijl daarmee het belang voor de gehele organisatie uit het oog kan worden verloren.
3. Vervolgens is het zaak om de werkwijzen en processen in kaart te brengen. Op die manier kunnen KPI’s worden bepaald die aansluiten op de werkwijzen, en worden de KPI’s écht knoppen waaraan gedraaid kan worden.
4. Belangrijk daarbij is om de onderlinge verhoudingen tussen de verschillende KPI’s niet uit het oog te verliezen. Vaak kan een KPI niet op zichzelf gezien worden. Denk bijv. aan de KPI klanttevredenheid. Wanneer deze koste wat het kost op 99% moet uitkomen en dit letterlijk zoveel gaat kosten dat het bedrijf verlies gaat draaien, dan zal dit het bestaansrecht van de organisatie in gevaar brengen.
5. Zorg voor opvolging binnen de organisatie. Met alleen het opstellen van de KPI’s ben je er nog niet, daarmee begint het pas. Denk na over de momenten waarop de voortgang wordt besproken. Dit kan per afdeling of managementlaag verschillen. Waar nodig kunnen de KPI’s of doelstelling worden bijgesteld en/of worden acties uitgezet om de organisatie bij te sturen en zo de doelen te gaan halen.
6. Visualiseer. Een beeld zegt vaak veel meer dan een brij van woorden of getallen. Het monitoren en bespreken van de voortgang gaat het beste als dit visueel wordt weergegeven. Daarbij kan een dashboard gebruikt worden, waarmee men in één oogopslag kunt zien hoe men ervoor staat.
Voorbeelden van KPI’s
- Winst en Omzet
- Aantal leads vs. aantal nieuwe klanten
- % op tijd geleverde orders
- % gescoorde offertes
- Openstaande klachten
- Faalkosten
- Klanttevredenheid
KPI Dashboard
In een KPI dashboard kunnen alle KPI’s én hun voortgang overzichtelijk worden weergeven. Op die manier komt er één centraal overzicht dat voor de voortgangsgesprekken kan worden gebruikt. Belangrijk bij het maken van dit dashboard is dat het overzicht geeft en het dus op een juiste manier wordt ingericht.
Vaak worden de belangrijkste zaken op één pagina weer gegeven en is via verschillende achterliggende tabblad steeds verder in te zoomen om zo de details boven water te krijgen.
Zorg ervoor dat iedereen die het dashboard mag inzien, ook helder heeft wat er precies wordt getoond en waarom, zodat dit op de juiste manier wordt geïnterpreteerd.
Een KPI dashboard kan informatie uit verschillende bronsystemen verwerken en op gezette tijden volledig automatisch worden gerefresht. Op die manier heeft iedereen die het nodig heeft altijd de meest recente cijfers tot zijn of haar beschikking, zonder dat dit onnodig veel tijd kost of steeds op ad-hoc basis gedaan moet worden.
En zo kunnen mensen bezig zijn met het verbeteren van de organisatie om zo uiteindelijk met z’n allen de missie en visie waar te gaan maken!




