10 oktober 2020
Data-gedreven werken, data-driven, een data gedreven organisatie… Je ziet en hoort deze termen steeds vaker. Maar was is het precies? En misschien wel nog belangrijker, wat heb je eraan? In deze blog neem ik je graag mee in de wereld van het data-gedreven werken. Wat is het? Veel van de succesvolste bedrijven in de wereld doen het: data-gedreven werken. Google, Amazon, Prorail, Bol.com, maar ook formule1 teams, topsporters… Er wordt geen beslissing genomen zonder dat er data bij komt kijken. Eén van de reden waarom deze organisaties zo succesvol geworden zijn, is dat zij volledig data-gedreven werken. Maar wat houdt dat dan precies in? Een definitie van data-gedreven werken die naar mijn idee een hele complete omschrijving geeft, is deze van Passioned.nl: “Datagedreven werken is het sturen op basis van (onbewerkte) feiten en data om een werk- en verbeterbeweging op gang te krijgen. Het doel is om dagelijks meer inzicht en kennis te verwerven en meer gefundeerde beslissingen te nemen op basis van betrouwbare data. Over de volle breedte van het bedrijf”. Hierin wordt niet alleen goed verwoord wat het is, maar ook gelijk wat het doel van data-gedreven werken is. Wanneer men het heeft over data-gedreven werken, wordt ook vaak de term Business Intelligenge genoemd: “Business intelligence (BI) staat voor het verzamelen van gegevens binnen de eigen handelsactiviteit. Het kan omschreven worden als het proces van gegevens omzetten in informatie, dat vervolgens zou moeten leiden tot kennis en aanzetten tot adequate actie” (Wikipedia) . Men hoort steeds vaker “data is het nieuwe goud”. En dat is ook zo, maar met alleen maar data ben je er nog niet. Het wordt pas écht interessant als je de data gaat gebruiken om er informatie uit te halen, waarmee je inzichten krijgt, waarop gestuurd kan worden en die kan worden gebruikt bij het nemen van de beslissingen. Wanneer je dat binnen je organisatie voor elkaar hebt, kun je jezelf een data-gedreven organisatie noemen. Waarom zou je het doen? Bij veel bedrijven wordt nog lang niet alle beschikbare data volledig benut. Dat is erg zonde, want daardoor loop je als bedrijf ongetwijfeld kansen mis. Er wordt vaak gestuurd op onderbuikgevoel, terwijl het veel verstandiger is om te sturen op feiten en cijfers. Deze feiten en cijfers zijn vaak wel ergens binnen de organisatie aanwezig, maar men kan er niet goed bij, of de data is onvolledig of niet correct. Het is dus zaak om iets met al die data te gaan doen, zodat je dit beter kunt gaan benutten om er als bedrijf beter van te worden. Uit diverse onderzoeken blijkt namelijk dat bedrijven die data-gedreven werken, aardig wat interessante pluspunten noemen: • Het verhoogt de winst van je bedrijf • Het geeft inzichten in de financiële situatie • Het zorgt ervoor dat je sneller kunt bijsturen op de operationele processen • Het maakt processen en bedrijven slimmer • Het leidt tot betere beslissingen • Het zorgt voor een hogere klanttevredenheid • Het verhoogt de data kwaliteit en betrouwbaarheid binnen de organisatie • Er wordt gewerkt met één waarheid binnen de hele organisatie • Het motiveert de medewerkers • Het zorgt voor beter onderbouwde gesprekken met klanten en leveranciers • ….. etc. etc.. Kortom: je legt een goed fundament voor een optimale organisatie. Ik zou dus bijna zeggen: Waarom zou je het niet doen?! Hoe pak je dat dan aan? Goed, het belang van data-gedreven werken is je inmiddels duidelijk en je wilt hiermee aan de slag voor jouw organisatie. Waar begin je dan? Begin bij het begin, je hoeft niet van de ene op de andere dag compleet data-gedreven te zijn. Het is goed om een stip op de horizon te zetten en daar stap voor stap naartoe te gaan werken. Een veelgebruikt model om de datavolwassenheid van organisaties weer te geven, is het “BI and Analytics Maturity Model” van Gartner. Dit model geeft 5 verschillende stadia van data-gedrevenheid aan. Niet voor iedere organisatie hoeft level 5 het ultieme eindpunt te zijn. Voor veel organisaties kan het al een hele goede stap zijn om bijvoorbeeld van Level 1 naar Level 3 te gaan, terwijl andere nu al in Level 3 zijn en door willen naar Level 5. Het actieplan om meer data gedreven te gaan werken, zal daarom per bedrijf verschillen, maar globaal zal het proces de volgende stappen doorlopen: 1. Bepaal de stip op de horizon Wat betekent datagedreven werken voor jouw organisatie en wat wil je ermee bereiken? Ga uit van je eigen organisatie en niet van de data die nu al beschikbaar is. Als je weet wat je wilt bereiken maar de data daarvoor is er (nog) niet, dan zul je daarvoor een oplossing moeten gaan vinden. 2. KPI’s vaststellen De Key Performance Indicators geven de voortgang van de doelen weer die je als bedrijf wilt gaan bereiken. Zo weet je precies waar je je als organisatie op moet gaan richten en welke data je nodig hebt om dat te kunnen gaan meten. 3. Data verzamelen Als je weet wat je wilt bereiken, zul je ook weten welke data daarvoor nodig is. Vervolgens kun je kijken wat al aanwezig is, en waar zich dat bevindt. Ook zullen er mogelijk nog wel wat ‘gaps’ zijn, waarvoor een oplossing gezocht moet gaan worden. De kans is groot dat je met verschillende databronnen te maken zal hebben, zoals ERP pakketten, Excel sheets, boekhoudprogramma’s, website informatie etc. Dit zal dan aan elkaar gekoppeld kunnen gaan worden met bijv. een ETL of BI rapportage tool. 4. Rapporteren Uiteindelijk wil je de voortgang op weg naar je organisatiedoelen ook kunnen meten. Dit doe je met bijvoorbeeld een dashboard waarmee de data inzichtelijk in beeld wordt gebracht. Bij het ontwikkelen hiervan, zul je goed de organisatiedoelen in gedachten moeten blijven houden om te voorkomen dat je in het dashboard gaat uitweiden richting details en vervolgens door de bomen het bos niet meer gaat zien. 5. Continue verbeteren Uiteindelijk is het dashboard heel praktisch, maar het is niet je doelstelling. Het is een informatie management instrument waarmee je een goed inzicht krijgt van de voortgang van je organisatie. Om ervoor te zorgen dat de organisatiedoelstelling gehaald worden, zul je voortdurend moeten blijven plannen, uitvoeren, meten en bijsturen. Aandachtspunten Hoewel de bovengenoemde stappen wellicht niet ingewikkeld klinken, zijn er in de praktijk toch wel aardig wat punten om rekening mee te houden. De belangrijkste hieronder op een rijtje: 1. Beveiliging. Zorg voor goede backups, firewalls en encrypties. Vergeet ook de mensen niet die met bedrijfsgevoelige data werken. 2. Cultuur en mensen. Het is belangrijk dat datagedreven werken in de hele organisatie wordt doorgevoerd. Train mensen, draag uit dat je gelooft in data, betrek mensen bij het behalen van de doelstellingen en communiceer de voortgang met ze. 3. Begin klein, bijvoorbeeld bij 1 afdeling of 1 project. Naarmate de kennis en ervaring verder toeneemt, kun je vervolgens gaan opschalen richting de hele organisatie. 4. Datakwaliteit. “Garbage in is garbage out”. Je wilt niet sturen op onvolledige of onjuiste informatie omdat dit mogelijk hele verkeerde beslissingen als gevolg heeft. 5. Kies de juiste tools. Zowel voor de data-opslag als voor het bouwen van het dashboard, zijn de mogelijkheden eindeloos. Binnen Nederland zijn er ongeveer 20 verschillende BI-tools beschikbaar voor het visualiseren van de data. De bekendste zijn PowerBI, Qlik en Tableau. 6. Raadpleeg een specialist. Je hoeft niet alle wielen zelf opnieuw uit te vinden, er zijn veel mensen met de nodige ervaring op het gebied van bijvoorbeeld data-opslag en dashboarding. Hulp nodig? Wil je binnen jouw bedrijf ook meer met je data gaan doen maar weet je niet goed waar te beginnen? Of heb je behoefte aan meer inzichten, bijvoorbeeld door een dashboard maar ontbreekt het je aan kennis of tijd? Neem dan gerust eens contact op met Data-Dingen.